به نقل از «فرارو»

کنعانی: تبادل پیام با آمریکا در حال انجام است

تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۶۹۹۴۲

سخنگوی وزارت خارجه گفت: با سفر اخیر گروسی به ایران فصل جدیدی در همکاری‌های دو جانبه ایران و آژانس باز شد.

به گزارش ایسنا، نشست هفتگی ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه صبح روز دوشنبه در محل وزارت خارجه برگزار شد.
وی در ابتدای این نشست، فرا رسیدن نیمه شعبان را تبریک گفت.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه تخریب مناسبات بین ایران و اروپا تنها به ضرر ایران نیست و قطعا به ضرر کشور‌های اروپایی نیز هست؛ چرا که ایران کشور مهمی در منطقه است، افزود: ایران قائل به سیاست تنش زدایی است و البته این یک مسیر دو جانبه است و امیدواریم طرف‌های مقابل نیز در مورد ایران به سیاست سازنده توام با همکاری روی آورند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی در پاسخ به سوالی در ارتباط با تعاملات ایران با کشور‌های اروپایی در ادامه گفت: امیدواریم که طرف‌های اروپایی اسیر سیاست‌های تنش آفرین دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی نشوند و سیاست مستقلانه‌ای را در مورد ایران در چارچوب منافع‌شان در پیش بگیرند.

وی تاکید کرد: ایران هم از بهبود مناسبات با اروپا نفع می‌برد.

وی همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با موضوع برجام و خط قرمز‌های ایران در جریان این مذاکرات و بحث برجام تاکید کرد: توافق موقت از نظر ایران مطرح نیست. مبنای ما بازگشت به برجام بر اساس سند امضا شده در سال ۲۰۱۵ است.

وی با اشاره به تاکید جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات در مورد تحقق منافع ملی ایران، گفت: خط قرمز جمهوری اسلامی ایران منافع ملی و حقوق قانونی و شناخته شده ملت ایران در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای است. در برجام خط قرمز ما این است که تحریم‌ها برداشته شود و ایران از منافع اقتصادی تعریف شده در این توافقنامه منتفع شود. فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران به عنوان یک عضو آژانس و NPT تامین شود.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد سفر چندی پیش امیر عبداللهیان به عراق و اینکه آیا در این سفر در مورد فعالیت‌های گروه‌های تروریستی در مرز‌های ایران و عراق که باعث ایجاد مسائلی بین دو کشور شد بحث و رایزنی صورت گرفت، گفت: همانطور که بار‌ها تاکید کرده‌ایم ما انتظار داریم که از خاک عراق هیچ تهدیدی متوجه امنیت ملی ایران نشود و در همین چارچوب تاکید داریم که دولت مرکزی عراق مسئول حفاظت از مرز‌های کل عراق است و باید در این ارتباط با گروه‌های تجزیه طلب و تروریست برخورد شود. ما تاکید داریم که باید تروریست‌ها و گروه‌های تجزیه طلب خلع سلاح شوند و مجرمان به ایران تحویل داده شوند.

وی ادامه داد: در سفر اخیر آقای امیر عبداللهیان به عراق بر اجرای توافقات بین دو کشور در این زمینه تاکید شد.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: همانطور که بار‌ها اعلام کرده‌ایم ایران در دفاع از امنیت خود و حفاظت از مرز‌ها و حمایت از حقوق شهروندانش با کسی تعارف نمی‌کند و با بر هم زنندگان امنیت مسامحه نمی‌کند.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با برخی از اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه ایران قصد دارد سفارت انگلیس در تهران را تعطیل کند، گفت: این خبر را تکذیب می‌کنم.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که خلیل زاد یکی از دیپلمات‌های آمریکایی به تازگی مدعی شده که ایران مرکز اصلی القاعده است و سرکرده جدید القاعده در ایران است، گفت: پرورش دهندگان القاعده و حامیان القاعده که سالیان طولانی در افغانستان مرتکب جرم و جنایت شده‌اند با مطرح کردن اینگونه اظهارات فرافکنی می‌کنند و موضوعاتی را علیه ایران مطرح می‌کنند.

وی تاکید کرد: اینگونه اتهامات به ایران نمی‌چسبد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با وضعیت کنونی در داخل اراضی اشغالی و انجام تظاهرات در این مناطق علیه دولت راست افراطی در این منطقه گفت: نشانه‌های متعددی از وجود بحران متراکم در اراضی اشغالی وجود دارد که از جمله می‌توان به تنش مستمر سیاسی، بحران اقتصادی و مطالبات اقتصادی و وجود گسل‌های اجتماعی اشاره کرد.

وی ادامه داد: رژیم صهیونیستی با بحران‌های متراکمی در اراضی اشغالی مواجه است و این بحران‌ها هر روز ابعاد و حدود آن مشخص‌تر می‌شود.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در ارتباط با برخی از اخبار منتشر شده در مورد رابطه رژیم صهیونیستی و ترکمنستان از جمله ایجاد سفارت این رژیم در ترکمنستان در نزدیکی مرز‌های ایران تصریح کرد: رابطه بین ترکمنستان و رژیم صهیونیستی رابطه جدیدی نیست و مربوط به دهه ۹۰ میلادی است.

وی همچنین با بیان اینکه روابط ایران و ترکمنستان به عنوان دو کشور همسایه رابطه خوب و دوستانه و توام با اراده مشترک برای گسترش مناسبات است، گفت: دولت ترکمنستان به حساسیت‌های ایران اشراف و توجه دارد. قبلا این حساسیت‌ها به ترکمنستان منتقل شده است و ترکمنستان به ما وعده داده است که به منافع و حساسیت‌های ایران واقف هستیم و به آن ملتزم خواهد بود.

وی افزود: آنچه که در مورد سفارت رژیم صهیونیستی در ترکمنستان مطرح شده بحث انتقال سفارت به ساختمان جدیدی است و در واقع جابجایی مکانی است.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به پرسش دیگری در مورد نقش ایران در بازسازی سوریه تصریح کرد: یکی از موضوعات مهم در روابط دو کشور ایران و سوریه موضوعات اقتصادی است. بازسازی سوریه به دلیل گستردگی خرابی‌ها و ویرانی زیرساخت‌های این کشور نیازمند حمایت بین‌المللی است و ایران در چارچوب مناسبات دو جانبه و ظرفیت‌های شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی خود در این زمینه فعالیت می‌کند. در همین چارچوب برخی از پروژه‌های اقتصادی در سوریه توسط شرکت‌های ایرانی در حال انجام است و این روند استمرار پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه با توجه به شرایط خاص سوریه معتقدیم همه کشور‌های علاقه‌مند به موضوعات انسانی باید برای بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ در سوریه اقدام و تلاش کنند اظهار کرد: سوریه علاوه بر ویرانی‌های گسترده در جنگ در زلزله اخیر نیز با مشکلاتی روبرو شد و شاهد وقوع ویرانی‌هایی در این کشور هستیم. از طرف دیگر سوریه با تحریم‌های یکجانبه روبرو است. این تحریم‌ها ظالمانه، مردود و غیر قابل قبول است. این انتظار وجود دارد که با توجه به شرایط در سوریه تحریم‌ها برداشته شود تا امکان کمک رسانی انسانی به این کشور برای تامین مایحتاج اساسی مردم سوریه فراهم شود.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با درگیری‌های مرزی اخیر بین ایران و طالبان تصریح کرد: در ارتباط با افغانستان اخیرا شاهد برخی از رخداد‌های مرزی بودیم و هیات‌های ذیربط دو کشور در این ارتباط ورود پیدا کردند. موضوع را بررسی کردیم و حل و فصل شد. در ارتباط با مسائل مرزی بین دو کشور کمیته‌های مشترک و رابطانی داریم که تلاش می‌کنند مسائل را مدیریت کنند و دستگاه دیپلماتیک نیز بر اساس وظایف ذاتی خود به این مسائل ورود و محدودیت‌های خود را انجام می‌دهد، ما به وظایف و مسئولیت‌های خود در این زمینه واقف هستیم و به آن عمل می‌کنیم.

وی با بیان اینکه با توجه به وضعیت خاص افغانستان و شرایط این کشور بعضا مشکلاتی در مسیر پیگیری‌ها ایجاد می‌شود و به دلیل شرایط خاص مرزی این اتفاقات گاه و بیگاه رخ می‌دهد تصریح کرد: این اتفاقات از نظر ما پسندیده نیست و ما برای حفظ امنیت مرزی خود اهتمام جدی داریم. اقدام به موقع می‌کنیم و از ظرفیت‌های دیپلماتیک خود نیز در این زمینه استفاده می‌کنیم.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با آخرین وضعیت تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا تصریح کرد: این موضوع گرچه فعلا متوقف است، ولی دریچه امیدواری برای اینکه در مقطع زمانی آتی در دست اقدام قرار بگیرد وجود دارد و روزنه‌های امید در این زمینه بسته نشده است.

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران گفت: یکی از مسائلی که در چارچوب کانال‌های ارتباطی بین ایران و آمریکا مطرح است موضوع تبادل زندانیان است و امیدواریم که به نتیجه لازم و خوشحال کننده‌ای به عنوان یک موضوع انسانی در این زمینه برسیم.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد سفر گروسی به تهران و اینکه آیا این سفر برای حل مسائل پادمانی بین ایران و آژانس انجام شده است؟ گفت: سفر اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران در استمرار همکاری‌های دو جانبه ایران و آژانس صورت گرفته است. سفر مقامات آژانس به ایران تحول جدیدی نیست و تعاملات و مذاکره بین ایران و آژانس برای حل و فصل مسائل وجود داشته است. مذاکرات ما با آژانس فنی است و دو اصل اساسی دارد. عضویت ایران در آژانس و همچنین NPT و پادمان البته قانون اقدام راهبردی مجلس نیز هست. ما در چارچوب این مسائل با آژانس در حال گفت‌وگوی فنی هستیم.

وی با بیان اینکه در سفر گروسی به تهران توافق شد که هیات فنی آژانس به تهران سفر کند، تصریح کرد: یکی از بهانه‌هایی که طرف مقابل در مذاکرات در بازگشت به برجام مطرح می‌کند مسائل موجود بین ایران و آژانس است و اگر مذاکرات و سفر آتی هیات آژانس به ایران انجام شود و گام به گام این روند به سمت جلو حرکت کند و مسائل حل شود یک بهانه از دست طرف‌های مقابل در جریان مذاکرات خارج خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوال دیگری در مورد اشارات رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از بازگشت به وین از جمله اظهارات او در مورد افزایش بازدید‌ها و نظارت‌ها بر فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران، گفت: در ارتباط با این موضوع من شما را به اظهارات دکتر اسلامی و آقای کمالوندی ارجاع می‌دهم که ایشان نیز گفتند که افزایش بازرسی‌ها از برخی از سایت‌ها از جمله فردو در چارچوب NPT و پادمان است و تحول جدیدی نیست و بر اساس توافق ایران و آژانس مشخص می‌شود که این بازرسی‌ها چگونه و بر اساس چه فرمولی انجام شود. این بخشی از توافقات با آژانس است.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه ما نشان دادیم که ایران مایل است در چارچوب تعهد و مسئولیت‌هایی که دارد و حقوقی که از آژانس انتظار دارد مناسبات خودش را با آژانس در چارچوب فنی استمرار ببخشد و برخی از مسائل فنی موجود را برطرف کند، افزود: در جریان این سفر بیانیه مشترکی نیز صادر شد و در مورد روند بازدید‌ها نیز این موضوع بر اساس معاهده NPT و پادمان صورت می‌گیرد. بازرسی‌ها طبق برنامه و توافق صورت گرفته بین ایران و آژانس انجام می‌شود و در همین چارچوب کار به پیش خواهد رفت.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با ادعا‌های غربی‌ها در مورد استفاده از پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین و در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه موضوع اوکراین و پهپاد‌ها تبدیل به یک مسئله در دیپلماسی ایران و روابط ایران با غرب شده است، تصریح کرد: از نظر ما مسئله وجود ندارد بلکه مسئله سازی وجود دارد. بار‌ها تاکید شده است که همکاری‌های ایران و روسیه محدود به همکاری‌های نظامی نیست و تمرکز بر موضوعات نظامی در خصوص همکاری‌ها بین دو کشور، تقلیل دادن سطح همکاری‌ها بین تهران و مسکو در حوزه‌های مختلف است. ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه نظامی جزو روابط و مناسبات عرفی شناخته شده در عرصه بین‌الملل در جریان مناسبات کشورهاست و کسی نمی‌تواند ایران را به دلیل داشتن رابطه نظامی با روسیه مواخذه کند.

کنعانی با بیان اینکه آنچه که در مورد پهپاد‌ها مطرح می‌شود ادعای آنهاست، تصریح کرد: وزیر امور خارجه نیز توضیح دادند که ما تعدادی پهپاد به روسیه داده بودیم که این مربوط به ماه‌ها قبل از شروع جنگ اوکراین بوده است و دولت روسیه نیز اعلام کرده است که در جنگ اوکراین از پهپاد‌های ایرانی استفاده نکرده است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در همین ارتباط گفت: نه طرف غربی و نه طرف اوکراینی تا کنون هیچ مدرک مستدل و مستندی در مورد ادعا‌های خود در مورد پهپاد‌های ایرانی ارائه نکردند. همانطور که پیش از این گفته‌ایم نشست فنی و کارشناسی در مورد این ادعا‌ها بین ایران و اوکراین در عمان برگزار شد و به رغم برگزاری این نشست طرف اوکراینی نتوانست مستنداتی را در مورد ادعا‌های خود ارائه کند.

وی ادامه داد: همانطور که گفتم از نظر من مسئله نیست بلکه شاهد مسئله سازی با انگیزه‌های سیاسی هستیم. در حالیکه طرف‌های مشخصی میلیارد‌ها دلار تجهیزات و تسلیحات به یک طرف جنگ صادر می‌کنند آن‌ها ادعا‌هایی را علیه ایران مطرح می‌کنند. ادعا‌هایی که تا کنون نتوانستند در مورد آن سند و مدرکی ارائه کنند.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها ادعای انتقال پیام به ایران را تکذیب می‌کنند گفت: این سوال باید از آمریکایی‌ها پرسیده شود که چرا بعد از اینکه پیام می‌دهند این موضوع را تکذیب می‌کنند. باید از آن‌ها در مورد دلایل این تکذیب‌ها و دوگانگی رفتارشان پرسیده شود.

کنعانی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با مناسبات ایران و مصر و آخرین تحولات در این زمینه گفت: جمهوری اسلامی ایران، مصر را جزو همسایگان منطقه‌ای خود می‌داند و سیاست دولت سیزدهم نیز منطقه گرایی و همسایه محوری است. نگاه ما گسترش روابط با کشور‌های دوست و رفع و رجوع مشکلات و سوءتفاهم‌های احتمالی با این کشور‌ها و کشور‌های منطقه است. مصر نیز از این قاعده مستثنی نیست و ایران از همه فرصت‌ها برای بهبود روابط خود با کشور‌های همسایه و منطقه از جمله مصر استفاده می‌کند.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد سفر اخیر وزیر خارجه به عراق و همچنین آخرین تحولات مربوط به گفتگو‌های ایران و عربستان تصریح کرد: محور سفر آقای امیرعبداللهیان به عراق گفتگو با مقامات ارشد این کشور در مورد موضوعات دو جانبه و متنوع موجود بین دو کشور بود. در جریان این سفر که همراه با دیدار‌های مختلف در سطح بالا بود موضوعات مختلفی مورد بررسی قرار گرفت.

وی همچنین گفت: ما از نقش واسطه عراق در جریان برگزاری گفتگو‌ها بین ایران و عربستان و از نقش آفرینی عراق در این زمینه استقبال کرده‌ایم.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد خبر منتشر شده از سوی برخی از رسانه‌های اسرائیلی مبنی بر انتقال ۹۲ محموله سلاح از اسرائیل به جمهوری آذربایجان گفت: نمی‌توانم به اظهارات رسانه اسرائیلی استناد کنم و موضعی بگیرم. موضع ما در خصوص رژیم صهیونیستی واضح است. روابط ما با آذربایجان نیز در چارچوب روابط همسایگی دارای اصول و مبانی روشنی است.

وی همچنین در مورد سفر اخیر مهدی صفری معاون دیپلماسی، اقتصادی وزارت خارجه به آذربایجان و رایزنی‌های او در جریان این سفر با مقامات باکو تصریح کرد: همانطور که در جریان هستید این سفر برای شرکت در نشست سران گروه تماس جنبش عدم تعهد انجام شده است. این سفر فرصت خوبی بود که دیدار و گفتگو‌های دو جانبه با مقامات عالی آذربایجان در خصوص روابط دو کشور و وضعیت جاری مناسبات بین تهران و باکو انجام شود.

آقای صفری علاوه بر شرکت در نشست جنبش عدم تعهد با وزیر خارجه، دستیار رئیس جمهور و معاون وزیر خارجه این کشور دیدار کرد و در این دیدار‌ها روابط دو جانبه و تحولات مرتبط با سفارت آذربایجان در تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به پیگیری‌های ایران در مورد حمله صورت گرفته به سفارت آذربایجان در تهران اظهار کرد: ضارب این حمله ادعا کرده که این موضوع با انگیزه شخصی انجام شده، جمهوری اسلامی ایران بررسی دقیق حمله به سفارت آذربایجان در تهران را در دستور کار خود قرار داده و اقدامات اطلاعاتی و قضایی در این زمینه انجام گرفته است و این تحقیقات ادامه دارد.

آقای صفری در جریان دیداری که با مقامات آذربایجان داشتند گزارشی از این اقدامات به مقامات این کشور همسایه ارائه کردند.

وی همچنین با اشاره به موافقتنامه معاضدت قضایی بین ایران و آذربایجان گفت: در چارچوب این موافقتنامه آمادگی خود را برای همکاری و کمک مشترک برای رفع سوءتفاهم‌ها در ارتباط با حادثه تلخ سفارت آذربایجان اعلام کرد و در همین چارچوب تهران از طرف آذربایجانی خواست که اجازه دهد که هیاتی از ایران به آذربایجان برای مشورت‌های دو جانبه و پیگیری موضوع فوق اعزام شود و در صورت تمایل طرف مقابل و اعلام آمادگی آذربایجان پذیرای هیاتی از آذربایجان در تهران باشد.

کنعانی در ادامه توضیحات خود در این زمینه گفت: به تازگی نیز گفت‌وگوی تلفنی بین دادستان‌های دو کشور در ارتباط با این موضوع انجام شده است.

کنعانی با بیان اینکه به طرف آذربایجانی تاکید شده که کوتاهترین راه حل برای حل مسئله و بازگرداندن مسیر روابط دو کشور به روند طبیعی و آغاز مجدد فعالیت‌های سفارت آذربایجان در تهران همکاری در مسیر قضایی بین دو کشور در این زمینه است، گفت: ما تاکید داریم که این مسئله باید از مسائل سیاسی و تبلیغاتی به دور شود.

وی افزود: دو طرف توافق کرده‌اند که مشورت‌ها با یکدیگر را ادامه دهند. دو طرف ایرانی و آذربایجانی به این موضوع اذعان دارند که روابط دو کشور دشمنانی دارد و برخی طرف‌ها از وجود تنش در مناسبات دو جانبه ایران و آذربایجان سود و نفع می‌برند. در همین چهارچوب توافق شد که گفتگو‌های فنی بین دو کشور ادامه پیدا کند و در صورت لزوم هیات‌ها بین دو کشور تبادل شود و ما امیدواریم شاهد حل و فصل مسئله در مسیر گفتگو‌های دو جانبه باشیم.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه ما به وظایف خود در حفاظت از اماکن دیپلماتیک واقف هستیم و در این ارتباط به صورت شفاف به طرف آذربایجانی اطلاع رسانی کرده‌ایم در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با آخرین روند مذاکرات و روند تبادل پیام‌ها در جریان مذاکرات رفع تحریم‌ها و اینکه آیا آقای باقری با طرف‌های مقابل در این ارتباط گفتگو و رایزنی دارند؟ گفت: اگرچه مذاکرات رسمی و علنی انجام نشده، ولی تبادل پیام‌ها از طریق کانال‌های دیپلماتیک و واسطه‌ها بین طرفین از جمله ایران و آمریکا در حال انجام است. مقامات آمریکایی نیز اعلام کرده‌اند که ما کانال‌هایی برای انتقال پیام داریم. تماس‌ها و گفتگو‌ها با آقای بورل برقرار است و آقای باقری نیز با طرف‌های مختلف در تماس هستند.

وی ادامه داد: سفر آقای گروسی به تهران نیز بخشی از روند کمک به بازگشت طرف‌های برجامی به توافق است که امیدواریم با رفع و رجوع مسائل و مشکلات فنی بتواند در مسیر درست خود قرار بگیرد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد رای اخیر دادگاه قانون اساسی بلژیک در مورد معاهده تبادل زندانیان بین تهران و بروکسل و تاثیر این موضوع بر وضعیت اسدالله اسدی دیپلمات بازداشت شده ایران در بلژیک تصریح کرد: در ارتباط با بلژیک، موافقتنامه انتقال محکومان بین دو کشور از مدت‌ها قبل در جریان بود و روند طبیعی خود را طی کرده بود و آماده مبادله رسمی بین دو کشور بود، ولی متاسفانه با توجه به تحولات در بلژیک بر اساس یک رویکرد سیاسی شاهد تعلیق اجرای این موافقتنامه بودیم.

وی با بیان اینکه موافقتنامه انتقال محکومان بین ایران و بلژیک یک موافقتنامه حقوقی و عمومی است و کاملا غیر سیاسی است، تصریح کرد: بین ایران و خیلی از کشور‌ها چنین موافقتنامه‌ای امضا شده است.

وی افزود: این موافقتنامه اختصاص به فرد خاصی ندارد و با رای اخیر دادگاه قانون اساسی بلژیک می‌توانیم بگوییم راه برای اجرای موافقتنامه بین دو کشور باز شده و ایران از این تحول استقبال می‌کند.

وی با تاکید مجدد مبنی بر اینکه این موافقتنامه، موافقتنامه عمومی است، ادامه داد: همانطور که گفتم این موافقتنامه به فرد خاصی مرتبط نیست، ولی می‌تواند در مورد پرونده آقای اسدی اثرگذار و کمک کننده باشد.

وی با اشاره به نگاه ایران در مورد بازداشت و دادگاه اسدالله اسدی تصریح کرد: ما بار‌ها اعلام کرده‌ایم که تمامی مراحل بازداشت، بازجویی، تشکیل دادگاه و صدور حکم قضایی در مورد این دیپلمات ایرانی غیر قانونی و نقض فاحش مقررات کنوانسیون وین بوده است. ما اعتراض رسمی خود را در این زمینه اعلام کرده‌ایم و در مذاکرات با مقامات بلژیک نیز اعلام کرده‌ایم که باید این دیپلمات ایرانی بدون قید و شرط و با اعاده حیثیت و جبران خسارت آزاد شود. علاوه بر بلژیک ما مواضع خود را در این ارتباط به دو کشور اتریش و آلمان نیز اعلام کرده‌ایم.

کنعانی ادامه داد: با تحولی که رخ داده امیدواریم شاهد گشایشی در ارتباط با پرونده این دیپلمات ایرانی در بلژیک باشیم.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر انتظار ایران از نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با توجه به سفر اخیر گروسی به تهران، گفت: نشست امروز آژانس در چارچوب نشست‌های دوره‌ای است که توسط آژانس برگزار می‌شود و مسائل ایران نیز از جمله مسائلی است که در این نشست مطرح می‌شود. البته مسائل مطرح در این نشست فقط مربوط به ایران نیست و موضوعات دیگر هسته‌ای نیز در چارچوب وظایف آژانس مطرح می‌شود.

وی با بیان اینکه در سفر اخیر آقای گروسی به تهران سرفصل جدیدی از همکاری‌های دو جانبه بین ایران و آژانس باز شد، افزود: با توجه به سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و مذاکرات سطح بالای انجام شده در این سفر با مقامات ایران و تفاهمات صورت گرفته بین آژانس و سازمان انرژی اتمی ایران این انتظار وجود دارد که روند اجلاس در چهارچوب فنی خود پیش برود. خارج از سیاست‌زدگی و اعمال فشار برخی از طرف‌ها

وی ادامه داد: با توافقات انجام شده روند گفتگو‌های فنی ایران و آژانس ادامه پیدا می‌کند تا مسائل باقیمانده گام به گام حل شود.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در ارتباط با حضور ناوگان‌های نظامی ایران در آب‌های بین‌المللی و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: اکنون ناوگان‌های نظامی ایران با همراهی ناوگان‌های پشتیبانی دریایی جمهوری اسلامی ایران در آب‌های بین‌المللی در اقیانوس‌ها و در دریای کارایب در حال دریانوردی هستند و حضور صلح آمیز و امنیت آفرین ناوگان‌های ایران در پهنه‌های آبی بین‌المللی مشاهده می‌شود. عبور صلح آمیز و پهلوگیری اقتدارآمیز ناوگان‌های ایران در بنادر دیگر کشور‌های دوردست نشانه‌ای از حضور اقتدارآفرین و توام با امنیت ایران در آب‌های بین‌المللی است.

وی ادامه داد: در حمل و نقل دریایی هم ناوگان دریایی ایران نقش بارزی در حمل و نقل کالا‌ها و ترانزیت دریایی ایفا می‌کنند و همانطور که می‌دانید اخیرا نیز توافقی با دولت ونزوئلا برای انتقال حمل و نقل دریایی با استفاده از کشتی‌های باری ایران برای ارسال کالا‌های ایران به ونزوئلا و دیگر کشور‌های آمریکای لاتین انجام شده است و این نیز نشانگر توانایی ایران و حضور با اقتدار و امنیت ایران در پهنه آب‌های بین‌المللی است و ایران از ظرفیت‌های خود در این زمینه بیش از گذشته استفاده می‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی درباره اظهارات رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای و واکنش نتانیاهو در این خصوص و لزوم توجه ایران به قطعنامه ۵۳۳ در راستای دفاع از حقوق خود گفت: جمهوری اسلامی ایران در بحث حمایت از حقوق قانونی ملت ایران از همه ظرفیت‌های سیاسی و حقوقی از جمله قوانین موجود در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استفاده کرده و خواهد کرد.

وی ادامه داد: در ارتباط با قطعنامه ۵۳۳ جمهوری اسلامی ایران در چارچوب فعالیت‌ها و ارتباطات و مکاتبات رسمی که با آژانس انرژی اتمی دارد بار‌ها به این قطعنامه استناد کرده است. در کنفرانس‌های مربوط به ان پی تی، کنفرانس‌های مربوط به عدم اشاعه، کنفرانس‌های مربوط به بازنگری مقررات ان پی تی از جمله در آخرین نشست، که در بند صد پیش‌نویس سند نهایی اخیر اجلاس بازنگری مقررات ان پی تی، جمهوری اسلامی ایران این موضوع را مطرح کرد و در پیش نویس سند هم گنجانده شد. البته کل این پیش‌نویس به دلایل دیگری در آنجا مصوب نشد. هیئت ایرانی و نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در وین به قطعنامه ۵۳۳ و هم قطعنامه ۴۴۴ که در آن هم مفادی در همین ارتباط دارد در مکاتبات رسمی خودش با آژانس استناد کرده و رجوع کرده است

وی همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با لزوم مسئولیت شناسی آژانس در برابر اعضای خود و میزان تعهد این نهاد بین المللی به وظایف خود در برابر اعضایش گفت: اینکه آیا آژانس به وظایف خودش در این ارتباط با دقت و مسئولیت شناسی عمل می‌کند یا نه جزء مباحثی است که ما با آژانس داریم و از آژانس انتظار داریم متناسب با تعهداتی که در ارتباط با اعضا از جمله جمهوری اسلامی ایران دارد به مسئولیت‌ها و تعهدات خودش در حفاظت و حمایت از حقوق هسته‌ای کشور‌های عضو آژانس اقدام کند و مسئولیت خودش را در این رابطه انجام بدهد.

کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره دیپلماسی و رویکرد تعاملی ایران در هفته گذشته از جمله سفر وزیر خارجه به ژنو و تفاهمات ایران و آژانس و اینکه آیا این فضا و تفاهم ایران و آژانس می‌تواند زمینه جدی شدن مذاکرات رفع تحریم را فراهم کند، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به دیپلماسی پایبند است و دیپلماسی را چه در قالب دو جانبه و چند جانبه بهترین چارچوب برای حل و فصل اختلافات می‌داند. ورود ایران به مذاکرات برای حل و فصل موضوع هسته‌ای که به انعقاد توافق برجام منتهی شد اساساً بر اساس اعتقاد و پایبندی ایران به موثر بودن دیپلماسی چند جانبه بوده است. سفر آقای گروسی به تهران هم ادامه مسیر دیپلماسی برای ایجاد مسیر بهتر و نزدیکتر جهت حل و فصل برخی اختلاف نظر‌های فنی و تکنیکی در مناسبات جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود که خوشبختانه به تفاهم‌های خوبی هم منجر شد و امیدوار هستیم که در صورت تکمیل این روند و اقدامات مسئولانه‌ی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی زمینه برای حل و فصل اختلافات فنی فراهم شود.

وی ادامه داد:، اما همان طور که گفتم مسیر دیپلماسی مسیری دو جانبه است و باید ببینیم که در طرف مقابل هم این پایبندی و اعتقاد و التزام عملی وجود دارد یا خیر.

منبع: فرارو

کلیدواژه: مذاکرات هسته ای سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران پاسخ به سوال دیگری در مورد پاسخ به سوالی در ارتباط آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین در پاسخ به سوالی سفارت آذربایجان در تهران جمهوری اسلامی ایران جمهوری اسلامی ایران همچنین در پاسخ بین ایران و آژانس آب های بین المللی خود در این زمینه رژیم صهیونیستی نیز اعلام کرده همین چارچوب گروسی به تهران اعلام کرده ایم انجام شده روابط دو کشور برای حل و فصل دو جانبه بین دو کشور مورد سفر وزیر خارجه دو جانبه دو کشور همکاری ها فعالیت ها صلح آمیز گفت وگوی گفتگو ها تحریم ها پهپاد ها سفر اخیر بر اساس ادعا ها کشور ها هسته ای بار ها مرز ها طرف ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۶۹۹۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا در سفر گروسی موارد اختلافی ایران و آژانس حل خواهد شد؟

سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و گفتگو در خصوص موارد اختلافی می‌تواند فرصت مناسبی در جهت ارتقای روابط ایران و آژانس باشد. - اخبار بین الملل -

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل هفته جاری به منظور رایزنی و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت در نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم وفنون هسته‌ای ایران که در شهر اصفهان برگزار می‌شود، به ایران سفر خواهد کرد.

این سفر با توجه به تحولات و شرایط منطقه و همچنین با توجه به روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و موارد ادعایی آژانس علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران دارای اهمیت خاصی است و می‌تواند در صورت رویکرد فنی و عدم توجه به مسائل سیاسی به اصلاح روند غیرسازنده آژانس در برابر ایران منجر شده و همکاری‌های فی‌مابین را افزایش دهد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در طی سال‌های گذشته بدون توجه به همکاری‌های گسترده ایران با آژانس و اعطای دسترسی به این نهاد برای بازرسی، ادعاهای سیاسی خود علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را در گزارش‌های فصلی به شورای حکام و همچنین در مصاحبه‌های صورت گرفته با رسانه‌ها مطرح کرده است.

در آخرین گزارش فصلی گروسی به شورای حکام در اسفند ماه سال گذشته نیز رویکرد سیاسی مدیرکل مشهود است که از رویکرد ایران در کاهش همکاری با این آژانس انتقاد کرده و در خصوص مسائلی از جمله پادمان و اصطلاح دو مکان باقی مانده، توقف اجرای کد اصلاحی 3.1 و همچنین بازرسی‌ها ادعاهای قبلی را تکرار کرده است.

موضوع مربوط به اصطلاح «دو مکان» و اسناد غیرمعتبر

سال 1398 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس یک سری اسناد مجهول الهویه و غیر معتبر که توسط رژیم صهیونیستی منتشر شده بود، ادعایی را علیه 4 مکان مطرح کرد و ادعا کرد ایران در 4 منطقه ورامین، تورقوزآباد، آباده (مریوان) و آزمایشگاه جابر بن حیان غنی سازی یا اعمال خارج از پادمان انجام شده است.

طی مذاکرات و رایزنی‌ها موضوع آزمایشگاه جابر بن حیان در نتیجه همکاری ایران مطابق با بند 7.6 گزارش آژانس بسته شده است و همچنین پس از سفر گروسی در اسفند ماه 1401 به تهران و مذاکرات انجام شده پرونده مربوط به آباده نیز بسته شد. در گزارش مدیرکل به شورای حکام در خرداد سال 1402 آمده است که بازرسان تحقیقات خود را در مورد آثار اورانیوم در مریوان، در نزدیکی شهر آباده، در حدود 525 کیلومتری جنوب شرقی تهران بسته‌اند.

در آخرین گزارش آژانس به شورای حکام در اسفند‌ماه 1402 دو مکان ادعایی باقی‌مانده آژانس همچنان وجود دارد و گروسی در این گزارش مدعی شد که «ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده و آژانس را از مکان یا مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است».

آژانس تاکنون اسناد معتبری در این خصوص ارائه نکرده و صرفا بر اساس اطلاعات ادعایی و مجهول‌الهویه رژیم صهیونیستی در این خصوص، ازریابی‌های خود را انجام داده است. ایران نیز در پاسخ به این ادعا به صراحت بیان کرده که  هیچ مکانی که باید تحت موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) اعلام شود، وجود ندارد؛ از جمله از طریق یادداشت‌های توضیحی INFCIRC/1159 مورخ 23 نوامبر 2023، INFCIRC/1131 مورخ 14 سپتامبر 2023، INFCIRC/996 مورخ 7 ژوئن 2022 و INFCIRC/967 مورخ 3 دسامبر 2021 که توسط ایران ارسال شده است.

در یادداشت توضیحی ایران در اسفند ماه سال گذشته نیز تاکید شده که در خصوص "ورامین"،  هیچ مکان اعلام نشده‌ای (که اعلام آن) طبق موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد، وجود نداشته است.

ایران در این یادداشت نوشت: «ادعای وجود "کارخانه در مقیاس آزمایشی اعلام نشده که بین سال‌های 1999 تا 2003 مورد استفاده قرار می‌گرفته است" فاقد اطلاعات موثق و اسناد معتبر تأیید شده، بلکه مبتنی بر اسناد جعلی و غلط ارائه شده توسط یک نهاد معلوم‌الحال است. ارجاع آژانس صرفاً به تصاویر ماهواره‌ای بی‌کیفیت برای ارزیابی اینکه «... کانتینرهای خارج شده از ورامین در نهایت به تورقوزآباد منتقل شدند...» کافی و صحیح نیست، زیرا هزاران کانتینر مشابه در سراسر کشور در حال حرکت هستند. ادعای جابجایی یک کانتینر از مکانی به مکان دیگر، نمی‌تواند تنها با تصاویر ماهواره‌ای کم کیفیت طرح و پیگیری شود.»

ایران همچنین در خصوص تورقوزآباد نیز با بیان اینکه هیچ سند معتبری تاکنون ارائه نشده است، در یادداشت توضیحی خود تصریح کرد: «ارزیابی آژانس براساس اطلاعات و شواهد معتبر نیست. تورقوز آباد در واقع یک مکان صنعتی است که شامل انواع انبارها و اماکن نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک و قطعات خودرو، لوله و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی است. این مکان در چنین منطقه‌ای مناسب برای انبار مواد هسته‌ای نیست. در مورد فرض نادرست آژانس مبنی بر بیرون بردن کانتینرها به شکل دست نخورده از این مکان نیز اطلاعاتی که اثبات می‌کند فرض آژانس صحیح نیست قبلاً به آژانس ارائه شده است.»

ایران توضیحات فنی خود در خصوص این ادعاها را در گزارشاتی مختلف به آژانس ارائه کرده اما رویه سیاسی در این نهاد بین‌المللی و تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رژیم صهیونیستی تاکنون باعث شده که با وجود اینکه هیچ سند معتبر مبنی بر تخلف ایران در طی این سال‌ها وجود ندارد، این موارد ادعایی توسط آژانس بسته نشود.

ایران به طور داوطلبانه به آژانس اجازه دسترسی اعطا کرده و اطلاعات و توضیحاتی در مورد این مکان‌ها به آژانس ارائه کرد. این در حالی بود که آژانس اسناد معتبری را در رابطه با ادعای خود درباره «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای» به ایران ارائه نکرد و ایران هرگز موظف نبوده است که اسناد غیرمعتبر و ساختگی را به‌عنوان اطلاعات مرتبط با پادمان در نظر بگیرد و به درخواست‌های آژانس پاسخ دهد. با این حال، متأسفانه آژانس تمامی اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را معتبر می‌داند. این امر باعث شده است که آژانس بر این اساس ارزیابی اشتباه و نتیجه‌گیری غیرقابل اعتمادی داشته باشند.

کد اصلاحی 3.1 و توقف اجرای آن توسط ایران

به دنبال خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و ناتوانی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان و فرانسه و انگلستان در اجرای تعهدات خود، ایران بر اساس بندهای 26 و 36 برجام، تمام اقدامات شفاف‌ساز داوطلبانه فراتر از موافقت‌نامه پادمان جامع خود از جمله اجرای کد اصلاحی 3.1  (همان‌طوری که در بند 65 پیوست برجام مشخص شده است) را متوقف کرد.

پس از این عمل ایران، آژانس نیز با انتقاد از توقف موقتی اجرای کد 3.1 توسط ایران، آن را عدم اجرای موافقتنامه پادمان تلقی کرد. گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود سعی کرد ایران را ناقض توافقات بداند. وی در در نشست افتتاحیه شورای حکام آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد: «ایران همچنین نیاز به اجرای کد اصلاحی 3.1 دارد که یک تعهد قانونی برای ایران است. این مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع است و باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است.»

مسئله‌ای که آژانس فراموش کرده این است که تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی آن طبق بندهای 26 و 36 برجام و در پاسخ به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام بود و این واقعیت آشکار نمی‌تواند مبنایی برای آژانس و دیگر کشورهای غربی برای خواسته‌های فراتر از ان‌پی‌تی و همچنین خودداری از انجام تعهدات خود باشد.

کد 3.1 جزء لاینفک ترتیبات فرعی موافقتنامه‌های پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با کشورهای غیر هسته‌ای طرف معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. این آیین نامه از دولت‌ها می‌خواهد که در مورد تاسیسات جدید به طور معمول حداکثر 180 روز قبل از بارگذاری مواد هسته‌ای به آژانس گزارشاتی ارائه شود.

مدیرکل آژانس در این خصوص مدعی است که مبنای قانونی پذیرش کد اصلاحی 3.1 از سوی ایران، ماده 39 موافقت‌نامه پادمان است و قانونی بودن یا غیرقانونی بودن تصمیم ایران مبنی بر توقف اجرای این آیین‌نامه باید بر اساس مفاد این ماده ارزیابی شود.

اما ماده 39 در مورد تعلیق اجرای آیین نامه ساکت است و به طور خاص به توقف اجرای قانون اشاره نکرده است. بنابراین، برای ارزیابی اینکه آیا توقف اجرای کد اصلاحی 3.1 توسط ایران نقض تعهدات بین‌المللی این کشور است، بررسی اسناد حقوقی مربوط به غیر از موافقتنامه پادمان ضروری است.

عصبانیت رسانه صهیونیست از تلاش‌های ناکام تل‌آویو در آژانس علیه ایرانایران: ارزیابی‌های آژانس مبتنی بر اسناد غیرمعتبر ارائه‌شده توسط رژیم صهیونیستی است

نکته مهم دیگر این است که این بند 65 برجام بود که ایران را ملزم به اجرای مجدد کد اصلاحی پس از سال 2015 کرد. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در واقع شرایطی را فراهم می‌کند که تحت آن ایران می‌تواند تعهدات خود از جمله تعهد به اجرای کد اصلاحی 3.1 را به حالت تعلیق درآورد. به طور خاص، بندهای 26 و 36 برجام شرایطی را که اجازه چنین تعلیقی را می‌دهد، بیان می‌کند. ایران، متعاقب اعمال مجدد تحریم‌ها توسط ایالات متحده در سال 2018 و عدم پایبندی امضاکنندگان اروپایی به تعهدات خود در برجام، به تدریج تعهدات برجامی خود را کاهش داد و در فوریه 2021، اجرای کد اصلاحی 3.1 را متوقف کرد.

در نتیجه، توقف اجرای کد اصلاحی توسط ایران با تعهدات برجام همسو بوده و نقض آن محسوب نمی‌شود. برجام، به عنوان یک توافق عمومی و جزء لاینفک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد (2231)، بر اساس ماده 103 منشور سازمان ملل متحد، بر سایر معاهدات از جمله موافقتنامه‌های پادمان اولویت دارد. همانطور که در بالا ذکر شد، برجام، تحت شرایط خاصی، کاهش و تعلیق تعهدات برجامی ایران از جمله تعهد این کشور به اجرای کد اصلاح شده را مجاز دانسته و مدیرکل آژانس نمی‌تواند در ارزیابی قانونی یا غیرقانونی بودن تعلیق این موضوع را نادیده بگیرد.

این کشور ایران نبود که توقف اجرای این کد را آغاز کرد. در عوض، این اقدامات خصمانه برخی از دولت‌ها بود که ایران را مجبور به توقف اجرای این قانون در سال 2007 و بار دیگر در سال 2021 کرد. تعلیق اجرای کد اصلاحی پیامد مستقیم شکست برخی کشورها در پایبندی به تعهدات خود در برجام است. اگر این کشورها نقض‌های خود را اصلاح کنند و مسئولیت‌های خود را از سر بگیرند، ایران آماده است تا پاسخ متقابل را بدهد.

مسئله بازرسان آژانس

25 شهریور ماه 1402 بود که خبری توسط آژانس مبنی بر اینکه برخی از بازرسان این نهاد توسط ایران لغو انتصاب شده‌اند، منتشر شد. ایران 8 بازرس فرانسوی و آلمانی آژانس را براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده 9 موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس ( INFCIRC 214) و در پی سوءاستفاده‌های سیاسی سه کشور اروپایی در جلسه شورای حکام لغو انتصاب کرد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از این لغو انتصاب  اعلام کرد: متأسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا به رغم تعامل مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس، با زیاده‌خواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس، از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوءاستفاده کردند. ایران پیشتر نسبت به عواقب این گونه سوءاستفاده‌های سیاسی از جمله تلاش برای سیاسی کردن فضای آژانس هشدار لازم را داده بود.

بعد از این عمل متقابل ایران، آژانس واکنش نشان داد و گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود با انتقاد از این لغو انتصاب مدعی شد که عمل ایران اجرای عادی فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در ایران را متاثر می‌کند. وی در بیانیه 16 سپتامبر خود در این باره نوشت: «تجربه نشان می‌دهد که حذف/ اخراج/طرد بازرسان آژانس بر دستور کار( وظیفه) اساسی  آژانس در راستی آزمایی تأثیر می‌گذارد و روشی برای کار همکارانه نیست.»

در بحث لغو انتصاب بازرسان آژانس گروسی باید به جای فرافکنی به اصل موضوع بپردازد. وی مدعی است که ایران بر اساس ملیت بازرسان آنان را اخراج کرده و نباید انتصاب آنان را لغو می‌کرد. این در حالی است که طبق قانون ایران حق دارد نه تنها قبل از انتصاب بازرسان بلکه حتی بعد از آن نیز انتصاب آنان را لغو نماید.

 براساس توافق نامه جامع پادمانی کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دادند، اجتناب کنند یا ماموریت شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشور کاملا مختار است.

براساس بند یک ماده 9 توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای بازرسان پیشنهادی خود دریافت نماید. همچنین براساس بند دو همان ماده چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را به دولت ایران پیشنهاد نماید. براساس بند سه ماده مزبور چنانچه در اثر خودداری مکرر دولت ایران از قبول بازرسین پیشنهادی آژانس، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه گردد، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسینی را فاقد صلاحیت تشخیص داد از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را جایگزین نماید.

براساس گزارش‌های منتشر شده بخش پادمان، آژانس برای انجام وظائف پادمانی در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود 400 بازرس از 80 ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. از این تعداد حدود 120 بازرس برای انجام بازرسی و راستی آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای درچارچوب تعهدات پادمانی ذیل توافقنامه جامع پادمانی کشور جمهوری اسلامی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس. پس از لغو انتصاب 8 بازرس نیز ایران 14 بازرس جدید آژانس را پذیرفت و آژانس هیچ اشاره‌ای به این انتصاب‌های جدید نکرد و این رویکرد آژانس حرفه‌ای نیست!

اسلامی: 130 بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند

در بیانیه گروسی در این خصوص همچنین لغو انتصاب بازرسان را مسبوق به سابقه دانسته اما اگر موضوع مسبوق به سابقه است و قبلا نیز چنین شرایطی رخ داده بود چرا آژانس با توجه به سوابق قبلی پیش بینی لازم را برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین رویدادی در پیش نگرفته بود؟ با توجه به گزارش‌های موجود در سال 2007 نیز ایران از پذیرش 38 بازرس احتراز کرد ولی دو طرف در ادامه به توافق رسیدند و آژانس نیز در انجام وظایف‌اش با مشکلی مواجه نشد. بنابراین رویکرد و وقایع اخیر را می‌توان ناشی از ناتوانی فنی آژانس ( در تامین نیروی انسانی متبحر کافی) و هم ناشی از ضعف در انجام مذاکرات و تعامل با کشور عضو دانست.

مدیرکل بدون توجه به حقوق ذاتی کشور عضو و طی سال‌ها بی‌توجهی به وظایفی که بر عهده آژانس برای انجام موثر اقدامات پادمانی و بهره گیری از تجربیات قبلی در تعاملات با کشور و نیز استفاده موثر از کلیه منابع از جمله نیروی انسانی متخصص آن شده است، موضوعی را که جزء حقوق کشور عضو است را مبنایی برای فرار از پاسخگویی مناسب به اعضا قرار داد.

آژانس به جای مذاکره با کشور عضو و معرفی بازرس‌های جدید مکررا از ایران -برخلاف مفاد ماده 9 -درخواست می‌کند که در تصمیم‌اش تجدیدنظر کند و با طرح موضوع در مجامع مختلف در صدد استفاده از موضوع به عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر کشور است.

در واقع آژانس به جای حل فنی موضوع به دنبال بهره گیری از شرایط سیاسی دنیا و حل آن از طریق سیاسی است که خارج از صلاحیت فنی آن است.  این نحوه عملکرد آژانس که برخلاف متن توافقنامه جامع و سازوکارهای به رسمیت شناخته شده در آن است.

فرجام سخن

اکنون با سفر گروسی به ایران و رایزنی با مقامات جمهوری اسلامی این فرصت فراهم است که  همکاری‌های ایران و آژانس افزایش یابد. این رویکرد آژانس که خواسته یا ناخواسته در سمت و سوی منافع مقطعی گروهی از کشورهای غربی است می‌تواند منجر به کاهش اعتبار فنی آژانس شود. سفر پیش رو بستر مناسبی برای گسترش تعاملات ایران و آژانس است و این اتفاق جز با مذاکرات فنی و همچنین عدم سیاسی کاری محقق خواهد شد.

اکنون امیدواری برای همکاری‌‌های بیشتر ایران و آژانس و حل و فصل ابهامات وجود دارد. دولت جمهوری اسلامی ایران بارها حسن نیت خود را نشان داده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید در مقابل همکاری‌های ایران، رویکرد متقابل و سازنده داشته باشد.

نکته قبل توجه این است که باید راز موفقیت ایران را در پیگیری همزمان افزایش قدرت هسته‌ای کشورمان در کنار توجه به تعاملات و مذاکرات فنی با آژانس دانست. پیشرفت‌های فنّی ایران در حوزه‌های مختلف هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی نشان می‌دهد که علیرغم فشارهای مختلف تحریمی و حتی خرابکاری، این حرکت پرشتاب متوقف یا کند نشده است.

یکی از فرصت‌های مناسب در این سفر شرکت گروسی در اجلاس کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران است. کنفرانسی که کاملا جنبه علمی و تحقیقاتی دارد و می‌تواند تصویر مناسبی از علم هسته‌ای و همچنین فعالیت صلح آمیز ایران به جهان مخابره کند.

طبق گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی حدود 477 مقاله تاکنون برای این کنفرانس ارائه شده است.

نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران روز دوشنبه 17 اردیبهشت آغاز می‌شود و قرار است در افتتاحیه آن محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی سخنرانی کند.

انتهای پیام/